---
- Қарағанды фотоклубы, өтініш беруші Кудеринов Тимур Олегович.
«Экраннан тыс» фотокөрмесі.
Бюджет: 1 000 000 тг
Жобаның мақсаты: Қарағанды облысының тұрғындарының назарын климаттың өзгеруі мәселелеріне және табиғаттың сұлулығына фото арқылы аудару. Жобаның миссиясы - тек қана қайғылы салдарлар туралы ақпарат беру емес, сонымен қатар іс-әрекетке ынталандыру.
«Біз өзгерістерді шақырудың қуатты құралы ретінде өнер мен фотосуреттің күшіне сенеміз. Біз бұл көрменің рефлексияны, сананы және, әрине, адамзаттың қоршаған ортаға теріс әсерін азайту үшін ұжымдық күш-жігерге белсенді қатысуды тудыратын триггердің бір түрі болғанын қалаймыз».
Жоба аясында қарағандылық суретшілердің ең үздік фотосуреттері таңдалып, климаттың өзгеруі мен Қазақстанның қоршаған орта жағдайын авторлық қабылдауды бейнелейтін үздік жұмыстар басылып шығарылды. Нәтижесінде, 2024 жылдың 16 сәуірінде ЭкоМұражайда бір айға созылған көрме ашылды. Барлығы 20 автордың 80 фотосуреті ұсынылды.
Кейбір фотосуреттер Қазақстанның ерекше табиғи нысандарын көрсетті – климаттық өзгерістердің әсерінен мәңгілікке өзгеріп кетуі мүмкін сұлулық пен ландшафттар. Белгілі қарағандылық пейзаж суретшілері Сергей Болотиннің, Дмитрий Ругистің, Владимир Дроботенконың пейзаждары жас фотосуретшілер – Руслан Токмагамбетовтың, Виталий Шуптараның және басқа авторлардың жұмыстарымен толықты. Жұмыстың тағы бір бөлігі EFIAP сияқты Юрий Варыгиннің, Виктор Майскийдің, Елена Шандердің және Юрий Шумскийдің авторлардың еңбектерінде көрсетілген өлкенің экологиялық мәселелеріне көзқарасты көрсетеді.
Экспозиция жұмыстарының бір бөлігі Қазақстанның 4 қаласында Open Air іс-шарасына ұсынылды
Жоба: Астана EuroFest2024, Қарағанды, Балқаш и Теміртау.
- https://www.youtube.com/playlist?list=PLR7pt72klCUvtEwcTtIJuebc805eiqR-X
- https://ecocitizens.kz/news/eco-open-air-balhash
- https://ecocitizens.kz/news/open-air-temirtau
- https://www.instagram.com/photoclub_karaganda/reel/C5pt9ONNDVG/
- https://vk.com/karaganda_photoclub
Анонстар:
- https://www.gov.kz/memleket/entities/karaganda/press/news/details/748556?lang=ru
- https://www.instagram.com/videograf_timur_kuderinov/p/C5pwKcUN567/?locale=es&hl=en
- https://www.facebook.com/groups/photo19
- https://novoetv.kz/fotovystavka-v-karagande-podnimaet-problemu-izmeneniya-klimata/
- https://ecomuseum.kz/news/izmenenie-klimata-za-kadrom.html
Көрме туралы:
- https://inkaraganda.kz/novosti/kultura/svoj-vzgljad-na-problemy-okruzhajushhej-sredy-predstavili-karagandinskie-fotografy/
- https://ekaraganda.kz/?mod=news_read&id=139333
---------
- Қоғамдық бірлестік «ЭкоОбраз» экологиялық білім беру саласындағы үйлестіру және ақпарат орталығы».
Жоба «ЭкоСуару: ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың тұрақты дамуы»
Бюджет: 992 600.
«ЭкоСуару: ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың тұрақты дамуы» жобасы Қарқаралы ұлттық паркі питомнигінде инновациялық тамшылатып суару жүйесін енгізуге бағытталған. Жобаның негізгі мақсаты – питомниктегі қарағай көшеттерін өсіру үшін су ресурстарын тиімді пайдалану деңгейін арттыру, бұл ұзақ мерзімді перспективада ормандарды қалпына келтіруге және климаттық өзгерістерге бейімделуге көмектеседі.
Жоба кезеңі барысында питомник учаскесінің рельефі мен ерекшеліктерін ескере отырып, тамшылатып суару жүйесінің сызбасы әзірленді. Бұл үшін алдымен 1 га аумақты қамтитын қажетті жабдықтар сатып алынды. Одан кейін питомник қызметкерлері мен жергілікті тұрғындар үшін екі оқыту шеберлік сабағы өткізілді, олар тамшылатып суару жүйесін пайдалану және күтіп ұстау дағдыларын меңгеріп, климаттық өзгерістерге бейімделу әдістері туралы ақпарат алды.
Тамшылатып суару жүйесін монтаждау бойынша питомник қызметкерлеріне арналған шеберлік сабағы:
Бұл шеберлік сабақ 9 қызметкерге (оның ішінде 6 ер адам, 3 әйел) Қарқаралы ұлттық паркі үшін өткізілді, олар тікелей жүйені орнатып, күтіп ұстаумен айналысады. Іс-шара барысында мамандар тамшылатып суару жүйесінің негізгі жұмыс принциптерін түсіндіріп, жабдықтарды және оның орнату әдістерін егжей-тегжейлі қарастырды. Қатысушылар жүйені орнатқаннан кейін оны тиімді пайдалану үшін қажетті практикалық дағдыларды меңгерді.
Питомник қызметкерлері мен Ақтерек ауылының тұрғындарына арналған шеберлік сабағы:
Екінші шеберлік сабақ питомник қызметкерлері мен жазғы маусымда питомникте далалық жұмыстармен айналысатын жергілікті тұрғындарға өткізілді. Сабақтың негізгі акценті тамшылатып суару жүйесін пайдалану бойынша практикалық дағдыларды үйретуге, сондай-ақ су үнемдеу мен климаттың өзгерістеріне бейімделу маңыздылығы туралы ақпарат беруге бағытталды. Оқуға 21 адам қатысты (оның ішінде 18 ер адам, 3 әйел), олар алған білімдерін өз әріптестеріне жеткізіп, жұмыс барысында қолдана алады.
Тамшылатып суару жүйесіне арналған сатып алынған жабдықтар (құбырлар, фитингтер, сүзгілер және жүйенің басқа қажетті элементтері) Қарқаралы ұлттық паркіне қабылданып, 2025 жылдың көктемінде питомникте орнатылады. Бұл 1 га аумақта, шамамен 220 000 көшет өсірілетін жерді тиімді суаруды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Жоба туралы хабардарлықты арттыру үшін жергілікті тұрғындар мен жалпы жұртшылық арасында белсенді ақпараттық науқан жүргізілді. Әлеуметтік желілерде және жергілікті БАҚ-та жарияланымдар орналастырылып, шамамен 13 000 адамға жетті. Жарияланымдардың тақырыптары жобаның мақсаттары, климаттың өзгеруі жағдайында тамшылатып суарудың маңыздылығы және оның экологиялық артықшылықтары туралы ақпаратты қамтыды. Сондай-ақ, тамшылатып суару жүйелерін орнату туралы жалпы ақпаратты қамтитын бейнемазмұн дайындалып, интернетте таралып, жұртшылықты әрі қарай ақпараттандыруға үлес қосты.
Жобаның жетістіктері мен нәтижелері
- Су ресурстарын тиімді пайдалану:
Тамшылатып суару жүйесін енгізу нәтижесінде дәстүрлі суару әдістерімен салыстырғанда суды тұтынуды 30-50% - ға қысқарту жоспарлануда. Бұл аймақта су тапшылығы жағдайында өте маңызды.
- Өсімдіктердің тіршілік қабілетін арттыру:
Тамшылатып суаруды қолдану көшеттердің өсуі мен дамуы үшін қолайлы жағдайлар туғызып, олардың тіршілік қабілетін 20-30%-ға арттырады. Бұл Қарқаралы ұлттық паркінде ормандарды қалпына келтіру процесін айтарлықтай жеделдетеді.
- Еңбек шығындарын азайту:
Тамшылатып суаруды енгізу өсімдіктерге күтім жасау үшін еңбек шығындарын 50%-ға азайтуға мүмкіндік береді, бұл питомник қызметкерлерінің уақытын және ресурстарын үнемдейді.
- Оқыту және ақпараттандыру:
21 қызметкер мен жергілікті тұрғындарды оқыту және белсенді ақпараттық науқан жобаның қатысушылары мен жалпы жұртшылық арасында климаттың өзгеруі және оның салдарларына бейімделу әдістері туралы ақпараттандыру деңгейін арттыруға көмектесті. Жергілікті қауымдастықты ақпараттандыру жұмысы 2025 жылы жалғасын табады.
«ЭкоСуару: ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың тұрақты дамуы» жобасы климаттың өзгеруі жағдайына ұлттық парктердің бейімделуіне елеулі үлес қосты. Тамшылатып суару жүйесін енгізу су ресурстарын тек қана тиімді пайдалануды қамтамасыз етіп қоймай, Қарқаралы ұлттық паркінде ормандарды қалпына келтіру үшін қолайлы жағдайлар жасайды. Өткізілген шеберлік сабақтарының арқасында парк қызметкерлері мен жергілікті тұрғындар маңызды білім мен дағдыларға ие болып, оларды болашақ жұмысында қолдана алады. Жобаның ақпараттық сүйемелдеуі экологиялық білімді таратуға және климаттың өзгеруі мәселелеріне назар аударуға ықпал етті.
Қосымшалар: https://drive.google.com/drive/folders/1w0dnfLNmSPlQcI9FwX-SmiCt9JNNbkNY?usp=drive_link
-------------------------
- «ECO-вело: таза қозғалыстың ең жақсы жолы» жобасы.
Қазақстанның Венгрия университеттерінің студенттері, докторанттары және түлектері ассоциациясы.
Бюджет 1 000 000.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметтері бойынша, қалаларда жаяу жүргіншілер мен велосипедшілерге арналған қауіпсіз инфрақұрылым жасау ауаның ластануын азайтуға, көлік кептелістерін азайтуға, климаттың өзгеруімен күреске қолдау көрсетуге, жол қозғалысының қауіпсіздігін арттыруға және адамдардың денсаулығын жақсартуға көмектеседі! Жаяу жүру және велосипед тебу жүрек ауруларының, инсульттің, диабеттің және тіпті өлімнің тәуекелін төмендетуге көмектеседі. Қызығы, велосипед көлік құралы ретінде 200 жыл бойы қолданылып келеді. Велосипед – бұл тек экологиялық көлік құралы ғана емес, ол климатқа және, әрине, адамның денсаулығына және көңіл-күйіне жағымды әсер етеді! Велосипедті пайдаланудың артықшылықтары - қарапайым, қолжетімді, таза және экологиялық қауіпсіз қозғалыс құралы.
Жоба аясында Қарағандыдағы екі мектепте – «№14 мектеп-гимназиясы» КММ және «А. Ермеков атындағы мектеп-лицейі» КММ екі велосипед тұрақтары орнатылды.
Велосипед тұрақтарының салтанатты ашылуы 31 мамырда өтті және Балаларды қорғау күні мен Велосипед күніне орай ұйымдастырылып, велосипедті экологиялық таза көлік ретінде насихаттауға бағытталды.
Сондай-ақ қараңыз: https://ecocitizens.kz/photogallery/veloparking-photo
-------------------
- «Жасыл болашақ» жобасы.
Қоғамдық ұйым «Отражение», Варганова Елена Петровна.
Бюджет 1 000 000 теңге.
Жоба аясында Қарағанды облысының екі мектебінде және Жосалы санаторийінің аумағында (шамамен 1 га жер) эксперименттік мини-питомниктер мен орман питомнигі құрылды. Бұл питомниктер аймақтың биологиялық әртүрлілігін сақтау мен парниктік газдарды азайтуға көмек көрсетуге бағытталған. Эксперименттік алаңдарға тұқымдар мен көшеттер сатып алынған және отырғызылған. Отырғызу жұмыстарына Теміртау қаласындағы №16 жалпы білім беретін мектептің оқушылары мен мұғалімдері, сондай-ақ №8 арнайы мектеп-интернаттан шектеулі мүмкіндіктері бар балалар қатысты.
Сонымен қатар, білім беру мекемелері үшін әдістемелік материалдар мен халыққа ағаш өсімдіктерін отырғызу және өсіру бойынша нұсқаулықтар дайындалды.
Сілтемелер:
- https://www.instagram.com/p/DAxitUFu0s0/
- https://www.instagram.com/p/DAxf1bJudch/?img_index=4
- https://www.instagram.com/p/DASWKKuofTV/
- https://www.instagram.com/p/C_ppjo6uRtY/?img_index=1
- https://www.instagram.com/p/C_pojQGOyUt/?img_index=1
- https://www.instagram.com/p/C_pZsTQoCHh/?img_index=1
- https://www.instagram.com/p/C-uSYjdOQCD/
---------------
- «Жасыл қабырға» жобасы.
Академик Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды университеті.
Бюджет 886 389 теңге.
Соңғы уақытта әлемде халықты оттегімен қамтамасыз ету және қоршаған ортаның жағдайын жақсарту, оның ішінде ішкі үй-жайларды жақсарту мәселесі маңызды болып тұр. Жасыл қабырғалар – қоршаған ортаны жақсартуға және өмір сүру үшін қолайлы жағдайлар жасауға ықпал ететін экологиялық идея.
Академик Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды университетінің кампусын көгалдандыру үшін оларды қолдану мүмкіндіктерін бағалау мақсатында гидропоникалық жүйелердің эксперименттік модельдерін әзірлеу, оларды пайдалану технологияларын оңтайландыру.
Жоба аясында университет кампусының қызметіне «жасыл технологияларды» енгізу жүзеге асырылды, оның ішінде қалдықтарды жинау және қайта өңдеу, кампус аумағы мен ішкі үй-жайларды көгалдандыру, озық тәжірибені тарату және оқушыларды қоршаған ортаны қорғау мәселелерімен таныстыру.
Академик Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды университетінің заң факультетінде бір жасыл офис ұйымдастырылды, биология-география факультетінің аумағында екінші офис ашу жоспарлануда. Университет кампусы ғимараттарын гидропоникалық жүйелерді пайдалана отырып көгалдандырудың ішкі механизмдері әзірленді.
Өсімдіктерден жасалған жасыл қабырға, соның ішінде университет кампусының ғимараттарының ішінде, көмірқышқыл газын және басқа ластаушы заттарды сіңіретін табиғи сүзгі ретінде қызмет етеді, бұл ауаның ластануын азайтады, оны ылғалдандырады. Жасыл кеңістікті ұлғайту: университетте жасыл қабырға құру жоғалған жасыл аймақтардың бір бөлігін қалпына келтіруге мүмкіндік береді және демалуға мен оқуға мүмкіндік береді.
Жылулық ластанумен күрес: өсімдіктерден жасалған қабырға университетте жайлы микроклиматтық жағдайлар жасап, жылумен ластануды азайтуға көмектеседі.
Биологиялық әртүрлілікті сақтау: жасыл қабырға қаланың экожүйесін жақсарта отырып, қалалық ортада биоәртүрлілікті қолдауға ықпал етеді.
«Жасыл қабырға» жобасы университет студенттерінің оқуы мен демалуы үшін қолайлы жағдайлар жасауға бағытталған маңызды бастама болып табылады.
Қабырға №1 ғимаратының үшінші қабатында орнатылған.
Бұл жобаға қатысатын адамдар саны – мыңнан астам студенттер, магистранттар және 75 оқытушы, олар күн сайын осы қабырға арқылы өтеді. Сонымен қатар, факультетке келетін қонақтар мен басқа ғимараттардың студенттері де қатысады. Осылайша, біз студенттер мен оқытушыларды, соның ішінде шектеулі мүмкіндіктері бар адамдарды да тарта алдық.
------------
- «Климаттың өзгеруіне біздің жауап» жобасы.
"№7 арнайы мектеп-интернаты" КММ, Қарағанды облысы, Саран қаласы.
Бюджет 1 058 500 теңге.
Сарань қаласында парниктік газдардың шығарындыларының өсуі байқалуда, бұл өндіріс пен көліктің артуынан туындаған. Бұл газдар жаһандық жылынуға ықпал етеді, сондықтан барлық деңгейлерде шаралар қабылдау қажет. Осы маңызды мәселені шешуге ҚГП «№7 мектеп-интернаты» оқушылары, мұғалімдері мен ата-аналары атсалысуда. Қоғамның экологиялық мәселелер туралы хабардарлығын арттыру мақсатында мектепте түрлі шаралар ұйымдастырылуда. Олардың бірі – мектеп велоклубының жұмысы, бұл клуб парниктік газдардың шығарындыларын азайтуға назар аударуды мақсат етеді және «Климаттың өзгеруіне біздің жауап» жобасының аясында жүзеге асырылады. Оқушылар экология пәні бойынша факультативтік сабақтарға қатысып, барлық сыныптарда экология мен климаттың өзгеруі мәселелеріне арналған сынып сағаттары өткізіледі.
Оқушылар сондай-ақ микроаудандағы тұрғындар үшін ақпараттық акциялар өткізеді, экологиялық білім беруді насихаттайды. Ата-аналар осы іс-шараларға белсенді қатысып, климаттың өзгеруі мәселелерін талқылайды және экологиялық мәселелерді шешуге өз үлестерін қосады.
Жоба аясында келесі шаралар өткізілді:
«Біз – велосипедшілер» акциясы ата-аналармен, қоғамдық ұйымдармен, Жол полициясы қызметкерлерімен және СДЮШОР велоспорт жаттықтырушыларымен бірге.
«Біз әрекет етеміз» атты плакаттар, парақшалар, стикерлер, қабырға газеттері байқауы.
Қалалық мектеп өкілдерімен «климаттың өзгеруіне біздің жауап» атты дөңгелек үстел.
«Жас велотуристер» үйірмесі ұйымдастырылды.
Табиғатқа бірге велоэкскурсия ұйымдастырылып, аумақты тазалау жұмыстары жүргізілді.
Жоба аясында мектеп оқушылары өз қаласының инфрақұрылымына жауапкершілікпен қарап, оның жағдайына қамқорлық жасауға үйренді. Балалар ересектермен бірге аудан мен қаланың экологиялық ахуалын жақсарту үшін күштерін біріктірді. Өткізілген шаралар велосипедті экологиялық көлік ретінде насихаттауға көмектесті.
Сілтемелер:
- https://www.instagram.com/7mi_srn/
- https://krguo.edu.kz/index/fromorg/255?lang=ru
- https://ecocitizens.kz/photogallery/saran-boarding-school7
